5 LOẠI GIUN SÁN THƯỜNG GẶP Ở TRẺ EM

1. Giun xoắn

Giun xoắn chủ yếu lây qua đường ăn uống: ăn sống, ăn tái, ăn tiết canh và các sản phẩm từ thịt, nhiễm ấu trùng giun xoắn chưa nấu chín kỹ. Giun xoắn không lây truyền trực tiếp từ người sang người.

Biểu hiện lâm sàng của nhiễm giun xoắn có các triệu chứng cơ bản như:

- Phù mi mắt là dấu hiệu sớm và đặc trưng của bệnh, đôi khi phù cả đầu hoặc lan xuống cổ và chi trên. Đôi khi phù mi kèm theo xuất huyết dưới giác mạc, võng mạc.

- Đau cơ xuất hiện khi thở sâu, ho, khi nhai, nuốt, đại tiện, đau cả mặt và cổ, đau khi vận động và cả khi ăn, nói. Do đau dẫn đến co cứng cơ và hạn chế vận động

- Sốt nhẹ sau tăng dần, sau 2-3 ngày thân nhiệt lên tới 39-40C,có thể gặp các triệu chứng khác như tiêu chảy, khát nước, ra mồ hôi nhiều, cảm giác ớn lạnh và mệt mỏi kiệt sức

Nhiễm giun xoắn có thể gây những biến chứng về tim mạch và thần kinh nguy hiểm: trường hợp nặng, tử vong do suy cơ tim có thể xảy ra ngay tuần đầu hoặc tuần thứ 2. Các biến chứng có thể xuất hiện ở tuần thứ 3 thứ 4 của bệnh như viêm cơ, viêm phổi, viêm não gây tử vong. Tuỳ theo mức độ nhiễm ấu trùng giun xoắn, tỷ lệ tử vong từ 6-30%.

2. Giun tóc

Người bị nhiễm giun tóc do ăn, uống phải trứng giun tóc đã phát triển ở ngoại cảnh tới giai đoạn ấu trùng. Trẻ nhiễm giun tóc hầu hết không có triệu chứng lâm sàng đặc hiệu. Một số bệnh nhân có hội chứng giống lỵ như: đau bụng vùng đại tràng, mót rặn, đại tiện nhiều lần/ngày, phân ít và có nhiều chất nhầy lẫn máu lờ lờ như máu cá. Bệnh nhân nhiễm giun tóc có thể bị nổi mẩn dị ứng, nhiễm nhiều và kéo dài có thể gây thiếu máu nhược sắc, tim có tiếng thổi tâm thu và bị phù nhẹ.

3. Giun đũa

Giun đũa lây truyền qua đường ăn uống, do nuốt phải trứng giun có trong đất bị nhiễm phân người. Bệnh không lây truyền trực tiếp từ người sang người. Trẻ nhiễm giun đũa không có triệu chứng lâm sàng đặc hiệu. Đôi khi, giun sống bị thải ra theo phân hoặc chui ra theo đường miệng, mũi. Hậu quả nặng do giun đũa là tắc ruột, tắc mật hoặc viêm ruột thừa do giun.

4. Giun kim

Lây truyền qua đường ăn uống, do dùng tay gãi hậu môn có trứng giun kim sau đó cầm thức ăn uống, hoặc do mút tay ở trẻ nhỏ. Trẻ em bị nhiễm giun kim thường ngứa hậu môn và gãi hậu môn về đêm, quấy khóc; quan sát bằng mắt thường có thể thấy giun kim cái ở rìa hậu môn. Khi trẻ đại tiện phân rắn có thể thấy giun kim cái bám ở rìa khuôn phân.

5. Giun móc, giun mỏ

Lây truyền qua đường da, niêm mạc: ấu trùng giun móc/giun mỏ xâm nhập vào cơ thể người qua da, niêm mạc (kẽ ngón chân, cẳng chân...) theo tĩnh mạch về tim, phổi. Qua đường ăn uống: thức ăn, nước có nhiễm ấu trùng. Trẻ nhiễm giun móc không có triệu chứng lâm sàng đặc hiệu mà chủ yếu là biểu hiện thiếu máu (da xanh, niêm mạc nhợt) và đau vùng thượng vị tuỳ theo mức độ nhiễm giun. Đau không có giờ nhất định, khi đói đau nhiều hơn, ăn không ngon miệng, khó tiêu. Khi ấu trùng giun móc/giun mỏ xuyên qua da có thể gây viêm da tại chỗ với các triệu chứng ngứa, có nhiều nốt màu đỏ và hết sau 1-2 ngày. Viêm da thường do giun mỏ gây ra nhiều hơn là giun móc.